เกรียงไกร กุลพันธ์
พิจรณาพุทธะ
จิตรกรรม
Acrylic, oil on canvas
170x220 ซม.
2561

“…จิตรกรรมคือวัตถุ และวัตถุไนฐานะภาพแทน ย้อนกลับไปสิบกว่าปีก่อนภาพเหตุการณ์การทําลายพระพุทธรูปสลักหินขนาดไหญ่ที่หน้าผาบามียาน ในอัฟกานิสถาน ทําให้ผมสะเทือนใจมาก มันเกิดคําถามมากมายในตอนนั้นมีความคิดว่า ทําไมเขาถึงท่าลายพระพุทธเจ้าได้ลงคอ นั้นพระพุทธเจ้านะโว้ย ยยย.
เมื่อเวลาผ่านไปมีคําถามเกิดขึ้นกับตัวเองว่า พระพุทธเจ้า อยู่ที่ไหน ? อยุ่ในคําสอน อยู่ในคัมภีร์ อยู่ในสมุดข่อย อยู่ในพระพทธรูป อยู่ในจิตรกรรมฝาผนัง หรือ สิ่งที่เรารับรู้เป็นเพียง “ภาพแทน ของพระพุทธเจ้า ผมได้มีโอกาสวาดรูปเกี่ยวกับพระพุทธเจ้า ผลงานชิ้นนี้ถูกวาดขึ้นพร้อมกับคําถามในใจว่าพระพุทธเจ้าอยู่ที่ใหน และในฐานะที่มันถูกนําเสนอผ่านขนบแบบจิตรกรรม ขณะที่ชิ้นนี้ถูกแสดงในโซนห้องพระ ผมจึงกําหนดงานชิ้นนี้ให้เป็นวัตถุ น่ําเสนอกายภาพของจิตรกรรมในฐานะวัตถุที่สัมพันธ์กับแรงโน้มถ่วงให้มากที่สุด ในขณะที่วัตถุมีภาพด้วย ภาพพระพุทธเจ้าและเรื่องราวเมื่อครั้งพระองค์เสด็จปราบพญานาคในดินแดนสุวรรณภูมิเป็นครั้งแรกก็ถูกบิดเบือนด้วยเช่นกัน

เมื่อผมวาดภาพเสร็จได้เลาะผ้าใบออกเพื่อเผยให้เห็นโครงสร้างที่ประกอบอยู่ภายใน เพราะเมื่อพูดถึงเรื่องของจิตรกรรมก็น่าจะรวมถึงผ้า ไม้ขึงเฟรม ทุกอย่างที่รวมความเป็นวัตถุ (object) เมื่อผ้าถูกปล่อยทิ้งลงมา ความยับของผ้าไบที่ขนานในระนาบแนวดิ่ง ก็เกิดการทําลาย image เดิม และกลายเป็น image ใหม่ทันที มันทำให้ผมนึกย้อนไปถึงเหตุการณ์ที่หน้าผาบามียานในอัฟกานิสถาน พระพุทธรูปถูกทําลายด้วยแรงระเบิดจนภาพพระพุทธเจ้าหายไป.. ขณะที่ภาพพระพุทธเจ้าหายไป เสี้ยววินาทีที่หยุดความคิดปรุงแต่ง พุทธะก็จะปรากฏตรงหน้า”   ถ้อยคำศิลปิน เกรียงไกร กุลพันธ์